Se déplacer, s’orienter en lingala
Se déplacer
Aller ou partir, ko kende (kokende)
Venir, ko ya (koya)
Sortir, ko bima (kobima)
Arriver, ko koma (kokoma)
Revenir, ko zonga (kozonga)
Rester, ko tikala (kotikala)
Ex. : Kokende liboso eza kokoma te
« Partir devant (devancer) ce n’est pas arriver (à destination) » c’est-à-dire : rien ne sert de courir, il faut partir à point.
S’orienter dans l’espace
Ici, awa
Là-bas, kuna
Devant, liboso (se lit libosso)
Derrière, sima
A gauche, na loboko ya mwasi
A droite, na loboko ya mobali
Ex. : Yaka awa, kokende kuna te
Viens ici, ne pars pas là-bas.
S’orienter dans le temps
Aujourd’hui, lelo (se lit lélo)
Hier, lobi + phrase au passé
Demain, lobi + phrase au futur
Après-demain, sima ya lobi